Kuran’daki Dualar ve Konuşmalar Simgeseldir

gerceginkitabi Kısa Yazılar , , , , , , , , , , , , , , ,

Bekleme odasındaki su sebilinden su almıştım. Yanımdaki sehpada boş kullan-at plastik bardağı gören sekreter çöpe atmak için davrandı. “Atmayın, kullanıyorum” deyince alaycı bir gülüşle “Yenisini alırsınız?” dedi. Kullan-at bardağı iki kez kullanma fikri gözüne gereksiz göründü. Sekreter benim yaşlarımda, okumuş, aklı başında biri. Plastik bardakların sonsuz bir kaynaktan geldiğini düşünüyor olamaz. Sorsam, plastik bardakların değil, hiçbir tüketim nesnesinin sınırsız bir kaynaktan geldiğine inanmadığını ve çöpleri için de sonsuz depolama olanağı olmadığını söyleyeceğine eminim. Davranışı ile inandığını sandığı şey arasındaki çelişkinin ayırdında olmadığına, yani bu yanıtı içtenlikle vereceğine eminim. Peki, bu davranışını nasıl açıklarız? Plastik bardakların ve çöp alanının sonsuz olduğuna inansaydı yine aynı umursamaz davranışı gösterecekti. Öyleyse bir karar vermeliyiz: Sekreterin ağzıyla söylediğini göz ardı edip sonsuz plastik bardağın varlığına inandığını kabul etmek zorundayız.

Benim anladığım, Kuran’a göre sekreter buna inanıyor. Okumaya devam et →

Eleştirel Düşün

gerceginkitabi Kısa Yazılar , , , , , , , , , , , , ,

Yalnızca Kuran ilkesinin özü hangi kitaplardan yararlanılacağı (veya yararlanılmayacağı) konusunda körü körüne bir diretme değildir, olmamalıdır. Yıkıcı olan nedir, biliyor musunuz? Yıkıcı olan bir anlatıyı sorgulamaksızın, sınamaksızın okumaktır. “Soru sormak bilmenin yarısıdır.” Bu bilge özdeyişi Peygamber’e yakıştıranlar, bir anlatıyı soru sorarak okumanın ne demek olduğunu bilmiyorlar. Sünnet, siyer, fıkıh gibi kaynakları okumak ve bunlardan yararlanmaya çalışmak değil sorun olan. Sorun olan bunları ezberlemek, yutmak ve birer bütün olarak ezberi aktarmak. Buna nakilcilik de deniyor. Yani hiç bir yeni düşünce üretmemek. Oysa düşünce üretimi insan olmanın nedeni ve sonucudur ve düşünce üretmeyenler evrimsel süreçte yok olurlar. Hayvanın hayatta kalması fizyolojik yetilerine bağlıyken, insanın hayata kalması düşünsel ve ahlaki yetileriyle ilgilidir. Okumaya devam et →

“Gayba İnanmak”

gerceginkitabi Kısa Yazılar , , , , , , , ,

-I-

Doğayı gözleyip onu yöneten (veya onun içine gömülü olan veya onu var eden, nasıl ifade ederseniz edin) yasaları keşfetme süreci kökten kusurludur. Kusurlu demek, yanlış veya gereksiz olduğu anlamına kesinlikle gelmiyor. Kusursuz veya tam olmaktan uzak olduğu anlamına geliyor. Bilimsel yöntem kısaca şöyle işler: Okumaya devam et →

Kitap Eleştirisi: Deizm (Tanrı’dan Başka İnsanüstü Tanımayan İnanç)

gerceginkitabi Kitap Değerlendirmeleri , ,

Bu kitap Öztürk’ün benim “düş kırıklığı dönemi” dediğim son birkaç yıllık döneminde yayınlandı. Düş kırıklığı, çünkü çağrısının karşılık bulmadığını görerek kendi sorularına yeni yanıtlar aradı. Kimi zevzek Öztürk’ün giderayak deist (Yaradancı) olduğunu, birkaç yıl daha yaşasa idi ateist olacağını ve doğru yolu bulacağını şakayla karışık söyleyerek sözümona adamı gözden düşürmeye çalışıyor. İşte size gelenekçi yobazlarla tanrıtanımazların bir ortak yönü daha: YNÖ çekemezliği. Öztürk, kendisini okumadan ileri geri görüş bildirenlerin öne sürdükleri gibi Yaradancılığa çağırmıyor. Ancak bunu Müslüman olamayan veya Kuran’ın ışığından pay alamayanlar için, dinsel sömürüden korunulabilecek bir güvenli mevzi olarak öneriyor. Okumaya devam et →

Kitap Eleştirisi: İslam Nasıl Yozlaştırıldı

gerceginkitabi Kitap Değerlendirmeleri , , ,

Yaşar Nuri Öztürk bu sayfalarda ancak şükran ve saygıyla anılacak. Yeri geldiğinde fikirleri çatır çatır eleştirilecek. Çünkü boş sözle işi olmayanlar için eleştiri bir ancak bir üretkenlik kanalı olabilir. Kişi saygı duyduğu şeyi eleştirir, bu şükretmenin yollarından biridir. Bilgi bolluğuna koşut bilgi kirliliği ile tanımlanabilecek günümüzde eleştiri de hak edilmesi gereken bir nimettir. Ve bundan dolayı eleştiriye saygı duyulmalıdır. Öztürk Kuran’la hiç ilgilenmediğim yıllarda, dinsel söylemin derininde bir şeylerin çok ters gittiğinden kuşkulanmamı sağlamıştı. Yıllar sonra Kuran’ı okuduğumda anladım ki Öztürk’ün yalancılara, uydurukçulara, komploculara sövüp sayması azmış bile. Okumaya devam et →

Kuran Bağlısı Birikimini Nerede Saklar?

gerceginkitabi Kısa Yazılar , , , ,

Güncelleme: Yazıda kiralık kasa demişim ama yazıyı yazdıktan sonraki yıllarda Kovid bahanesiyle bankalar yasadışı olduğunu bilmelerine rağmen müşterileri şubeden içeri almak için kod istediler. Kodu olmayan veya “temiz” kaydı olmayan kişilerin kendi mallarına erişmesi engellenmiş olabilir. Bu yüzden yazıdaki kiralık kasa tavsiyesini geri çekiyorum. Bankalar düşmanımızdır, çocuklarımıza böyle öğretelim. 31.07.2022

Birikiminizi nasıl değerlendiriyorsunuz? Az veya çok, hepimizin parası bankadadır. Esnafın parası bankadadır. Cari hesabı dışında birikim hesabı da bankadadır. Ücretlinin aylığı da, birikimi de bankadadır. Kentte durum budur. Köylüyü de son zamanlarda kar amaçlı tarım kredileri ve çiftçiye özel kredi kartlarıyla üretime değil, sömürüye dayalı olan banka düzeninin içine çektiler. 1980 sonrası dönemde hükümet kendi çalışanına aylığını ancak bankadan vermeye başladı, alacağını da banka üzerinden talep etmeye başladı. Bu demektir ki, ülkede el değiştiren mal ve emek bankadan geçer. Üretilen her on liralık katma değerin sekizi bankadan geçer, geçerken bir kısmını orada bırakır. Geçmeyen bölüm “kayıt dışı” adıyla, vergi kaybı bahanesiyle yeni sömürülerin vesilesi yapılır. Okumaya devam et →

Kitap Eleştirisi: Üç Muhammed

gerceginkitabi Kitap Değerlendirmeleri , ,

Üç Muhammed ve Yahudileşme Temayülü, Mustafa İslamoğlu’nun dikkatimi çeken ve okumaya değer bulduğum iki kitabı. Üç Muhammed’de birinci bölüm “Aşırı Yüceltmeci” yaklaşımı, ikinci bölüm “İndirgemeci” yaklaşımı tartışıyor. Bu ikisini tasavvur sayıp gerçek Muhammed’i üçüncü bölümde sunuyor. Bu blogu sinirleriniz harap olmadan okuyabiliyorsanız birinci bölümü atlayabilirsiniz. Gelenekçi-ezberci yaklaşımın aşırı yüceltici Muhammed sanrısını eksiksiz olmasa da düzgünce eleştiriyor, birinci bölümde konuya aşina olanlar için yeni bir bilgi yok. Ben ikinci bölümdeki yorumlar ve savlar üzerinde duracağım. Okumaya devam et →

Türkçe Kuran, Türkçe Namaz

gerceginkitabi Kitaplar , , , ,

Kuran’ın ve namazın Türkçesi, 1990’larda ana akım basın-yayında tartışılmış ve sonradan unutulmuş bir konu. Kuran’ın geleneğin sınırlamalarına uyulmadan yorumlanması yolunda hareketliliğin olduğu bugünlerde yeniden canlanması olasıdır. Konuyu çok yönlü olarak tartışabilecek bilgi ve fikirle donanmak isteyenlere ekteki kitapçığımı okumalarını öneririm. Kitapta Kuran’ın Türkçesinin olabilirliğini, işlevini, yararlılığını tartışıyorum. Ardından tam ortasında Kuran’ı bulundurması gereken bir ayin /tören /uygulama /görev olan namazın Türkçe olması gereğini -olabileceğini değil, olmak zorunda olduğunu!- sunuyorum. 2012’de kısa bir kitapçık olarak yazmaya başlamıştım. Ancak konunun tarihsel yönüne de dokunmak gerektiği için kitap boyutlarına ulaştı. Olabildiğince kısa ve özlü yazmaya çalıştım. Kısa kalması için konuyu çevreleyen ve ilgilendiren yan konuları kapsam dışı tuttum. Yazdırıp ciltlemek üzere ayarlanmıştır. Bana bilgi vermek koşuluyla çoğaltabilir ve kopyalayabilirsiniz. Eleştiri dışında bir borcunuz yoktur.

tk

  Okumaya devam et →

“Muhammed Postacı mıydı?”

gerceginkitabi Kısa Yazılar , ,

Kuran’ı, yanına mezhep kitaplarını koymadan, anlamını gelenekçi yorumların sınırlamalarına maruz bırakmadan, bugün iniyor gibi anlamak gerektiğini savunanların sayısı artıyor. Buna karşılık, karşıt görüşün sıkça yönelttiği “Peygamberin örnekliğine gerek yoksa Muhammed Postacı mıydı?” sorusuna verilmiş gerçek bir yanıta rastlamadım. Bu kısa yazıda bunu deniyorum. Yazıyı aynı zamanda Neden Yalnızca Kuran? kitapçığımın içine bir alt başlık olarak ekledim. Eleştirenden Allah razı olsun. Okumaya devam et →

Kuran’ı Neden Sürekli Okumalı?

gerceginkitabi Kısa Yazılar

Kimi filmleri izledikten sonra birine vermez, saklarız. Kimi kitapları okuduktan sonra birine vermez, ikinci kez okumak için saklarız. Çünkü iki veya daha çok kez izlendiğinde veya okunduğunda zevk veren anlatılar vardır, bunu biliriz. Zevkin ötesinde esin ve bilgi de verebilir bunlar, duygu da yaşatabilir. Onun için filmler arasında yeniden izleme değerine göre ayrım yaparız. Kitaplar arasında da yeniden okuma değerine göre ayrım yaparız. Kitapları ikinci kez okumanın yararları türlü kaynaklarda şöyle sıralanıyor: Okumaya devam et →